3 lipca Europejski Trybunał Sprawiedliwości w Luksemburgu wydał wyrok w sprawie Oracle przeciwko niemieckiej firmie UsedSoft. W decyzji stwierdzono, że autor oprogramowania nie może sprzeciwić się odsprzedaży jego „używanej” licencji w celu umożliwienia mu korzystania z programu, który pobrał z Internetu oraz że wyłączne prawo do rozpowszechniania kopii programu komputerowego objętego tą licencją zostało wyczerpane . Pierwsza sprzedaż.
Oracle tworzy i dystrybuuje programy komputerowe przeznaczone dla sieci klient-serwer, takie jak systemy pobierające pliki z Internetu. Klient pobiera kopię programu na swój komputer bezpośrednio ze strony Oracle. Przyznane w umowie licencyjnej prawo do używania takiego programu obejmuje prawo do trwałego przechowywania jego kopii na serwerze i udostępniania do 25 użytkowników poprzez pobranie oprogramowania do pamięci głównej ich komputera. Na mocy tych umów licencyjnych klienci nabywają wieczyste i niezbywalne prawo do korzystania z oprogramowania wyłącznie do własnych celów biznesowych. W ramach umowy serwisowej ze strony Oracle można pobrać zaktualizowane wersje (aktualizacje) oraz programy poprawiające błędy (łatki) dla danego programu komputerowego.
UsedSoft to niemiecka firma sprzedająca licencje odkupione od klientów Oracle. Klienci UsedSoft, którzy nie są jeszcze właścicielami oprogramowania, pobierają oprogramowanie bezpośrednio ze strony Oracle po zakupie „używanej” licencji. Klienci, którzy już posiadają to oprogramowanie, mogą kupować licencje lub jego części dla innych użytkowników. W takim przypadku ci klienci pobierają oprogramowanie do pamięci głównej tych dodatkowych komputerów użytkowników.
Oracle pozywa UsedSoft w niemieckim sądzie o zakaz tej praktyki. Bundesgerichtshof (najwyższy sąd federalny Niemiec) rozpatrzył spór w ostatniej instancji, zwracając się do sądu o dokonanie w tym kontekście interpretacji dyrektywy o ochronie prawnej programów komputerowych [1].
Zgodnie z dyrektywą pierwsza sprzedaż w UE kopii programu komputerowego przez lub za zgodą właściciela praw autorskich wyczerpuje prawo do rozpowszechniania tej kopii w UE. W konsekwencji właściciel praw wprowadzający kopię do obrotu w państwie członkowskim UE traci możliwość powoływania się na wykorzystanie monopolu w celu sprzeciwu wobec odsprzedaży kopii. W tej sprawie Oracle podniosła, że zasada wyczerpania określona w dyrektywie nie dotyczy licencji na korzystanie z programów komputerowych pobranych z Internetu.
W dzisiejszym wyroku sąd wyjaśnił, że
Zasada wyczerpania dystrybucji ma zastosowanie nie tylko wtedy, gdy właściciel praw autorskich wprowadza do obrotu kopie oprogramowania na nośniku fizycznym (CD-ROM lub DVD), ale także wtedy, gdy oprogramowanie jest rozpowszechniane poprzez umożliwienie właścicielowi praw autorskich pobrania tych kopii ze swojej strony internetowej. stronie internetowej.
Bo jeśli właściciel praw autorskich przekazuje klientowi kopię swojego klienta – materialną lub niematerialną – jednocześnie zawiera umowę licencyjną przyznającą mu prawo do korzystania z kopii bezterminowo, właściciel praw autorskich sprzedaje kopię do klienta i zużyje. sposób wyłączne prawa do dystrybucji. Takie transakcje wiążą się z przeniesieniem własności kopii. Nawet jeśli niniejsza umowa licencyjna zabrania dalszego dysponowania, posiadacz praw nie może już sprzeciwiać się odsprzedaży kopii.
W szczególności sąd zauważył, że ograniczenie stosowania zasady wyczerpania do kopii programów komputerowych sprzedawanych na nośnikach materialnych pozwoliłoby właścicielowi praw autorskich sprawować kontrolę nad odsprzedażą kopii pobranych z Internetu i wymagać dodatkowej zapłaty za każdą transakcję odsprzedaży. chociaż pierwsza sprzedaż tego egzemplarza już odpowiednio zapłaciła przedmiotowi. Takie ograniczenia w odsprzedaży programów komputerowych pobieranych z Internetu wykraczałyby poza to, co jest konieczne do ochrony praw stanowiących konkretny przedmiot własności intelektualnej.
Co więcej, wyczerpanie praw do dystrybucji obejmuje również kopie programów komputerowych, które zostały sprzedane po zaktualizowaniu i poprawieniu przez właściciela praw autorskich. Nawet w przypadku umowy serwisowej na czas określony funkcje, które zostały naprawione, zmienione lub dodane do programu w ramach realizacji tej umowy, są częścią oryginalnej pobranej kopii i są dostępne dla klienta bezterminowo.
Sąd podkreślił jednak, że jeżeli licencja zakupiona przez pierwszego nabywcę jest łączona w pakiet dla większej liczby użytkowników niż potrzebuje, to nabywcy nie przysługuje prawo do podziału i sprzedaży licencji z tytułu wyczerpania praw do dystrybucji. część.
Sąd wyjaśnił dalej, że posiadacz praw, który pierwotnie nabył materialną lub niematerialną kopię programu komputerowego, wyczerpał swoje prawa do dystrybucji i powinien dezaktywować kopię pobraną na swój komputer po odsprzedaży. Jeżeli nadal będzie z niego korzystał, naruszy wyłączne prawo właściciela praw autorskich do powielania jego programu komputerowego. W przeciwieństwie do wyłącznych praw do dystrybucji, wyłączne prawa do reprodukcji nie wygasają w momencie pierwszej sprzedaży. Instrukcja zezwala jednak na niezbędne powielanie, aby umożliwić uprawnionemu nabywcy korzystanie z programu komputerowego zgodnie z przeznaczeniem. Umowa nie zabrania takiego powielania.
W tej sprawie sąd odpowiedział, że odbiorca wszelkich późniejszych reprodukcji, do których prawa posiadacza praw autorskich do rozpowszechniania zostały wyczerpane, są w tym sensie uprawnionymi odbiorcami. Dzięki temu może pobrać kopię, którą sprzedał mu pierwszy nabywca, na swój komputer. Takie pobranie należy uznać za konieczne do odtworzenia programu komputerowego, aby umożliwić nowemu nabywcy korzystanie z programu zgodnie z jego przeznaczeniem.
W związku z tym nowi nabywcy licencji (na przykład klienci UsedSoft), którzy są legalnymi nabywcami poprawionych i zaktualizowanych kopii odpowiednich programów komputerowych, będą mogli pobierać takie kopie ze strony internetowej właściciela praw autorskich.
[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/24/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych (Dz.U. 2009 L 111, s. 16).